Xyston

Ten artykuł od 2010-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji: Brak źródeł.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Xyston (gr.: Ξυστόν) - odmiana włóczni bądź oszczepu używana w starożytnej Grecji.

Zazwyczaj w literaturze nazwą tą określa się włócznię używaną przez hetajrów, czyli macedońską kawalerię. Hetajrowie (od gr. Εταίροι, Hetairoi - towarzysze) po śmierci Aleksandra Wielkiego byli nazywani Xystophoroi (gr. Ξυστοφόροι), właśnie ze względu na używaną broń.

Długość xystonu wynosiła około 3,5 do 4,25 metrów i była prawdopodobnie bronią dwuręczną. Zbudowana była jak typowa starożytna włócznia - z metalowego grotu i drewnianego drzewca zakończonego okuciem bądź innym obciążeniem na tępym końcu, co ułatwiało posługiwanie się tą bronią. Historycy nie są zgodni, co do sposobu użycia xystonu - najprawdopodobniej mógł być trzymany zarówno pod pachą, jak i w uniesionej nad głową ręce - w zależności od woli jeźdźca.

W dziele Wojna żydowska (gr. Περὶ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ πολέμου, łac. Bellum iudaicum) napisanym w języku greckim, Józef Flawiusz używa słowa xyston, opisując oszczep używany przez rzymskich legionistów - pilum.