Wyłkowyszki

Vilkaviškis

Widok katedry znad rzeki Szejmeny

Herb

Państwo

Litwa

Okręg

mariampolski

Burmistrz

Algis Kiseliūnas

Powierzchnia

7,53 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności
• gęstość

10 223
1358 os./km²

Nr kierunkowy

342

Kod pocztowy

70147

Położenie na mapie Litwy

54°39′N 23°02′E/54,650000 23,033333

Multimedia w Wikimedia Commons

Informacje w Wikipodróżach

Strona internetowa

Wyłkowyszki^[1] (lit. Vilkaviškis ^ⓘwymowa) – miasto na Litwie, w okręgu mariampolskim, siedziba rejonu wyłkowyskiego.

Historia

Miejscowość powstała chyba na początku XVII wieku. Około 1620 roku Stefan Pac, skarbnik i podkanclerzy WKL, wraz z żoną Anną wzniósł tu niewielki drewniany kościół pw. Nawiedzenia NMP. Później został on rozbudowany o kruchtę, dwie kaplice i dwie wieże. Prawdopodobnie w 1660 król Polski Jan II Kazimierz Waza nadał Wyłkowyszkom prawa miejskie. Jako miasto określił Wiłkowyszki król August II Mocny w 1697 i 1710 roku. Prawa magdeburskie i herb (lilia na błękitnym polu) w 1791 roku potwierdził Wiłkowyszkom Stanisław August Poniatowski^[2]. W 1792 w mieście stacjonował 3 Pułk Przedniej Straży Buławy Polnej Litewskiej wojska I Rzeczypospolitej.

W 1795 zajęte w III rozbiorze Polski przez Prusy. W 1807 zostały częścią Księstwa Warszawskiego. Tu 22 czerwca 1812 Napoleon Bonaparte w rozkazie dziennym do Wielkiej Armii ogłosił początek drugiej wojny polskiej – rozpoczął się atak na Rosję.

Od 1815 część kongresowego Królestwa Polskiego. Miasto było siedzibą gminy Wyłkowyszki i powiatu wyłkowyskiego.

W latach 1870–1881 w miejscu starego kościoła proboszcza Antoniego Leśniewskiego wzniesiono nową murowaną świątynię w stylu neoromańskim, znaną od 1926 jako Katedra Najświętszej Marii Panny w Wyłkowyszkach.

Na przełomie XIX i XX wieku w Wyłkowyszkach zamieszkiwał Judel Rotsztejn, fotograf działający w dwudziestoleciu międzywojennym w Augustowie^[3].

Od marca do października 1942 r. w gmachu litewskiego Seminarium Duchownego pod nadzorem Wermachtu i rektora Seminarium byli internowani profesorowie Seminarium Duchownego w Wilnie i Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Stefana Batorego^[4]^[5]. Następnie przewieziono ich do obozów pracy w Szałtupiu i Poniewieżyku.

Podczas okupacji hitlerowskiej, 26 czerwca 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 3000 osób. 24 września 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w pobliżu getta^[6].

Miasta partnerskie

Olecko

Urodzeni w Wyłkowyszkach

Jan Jodzewicz - prawnik, sygnatariusz deklaracji ideowej ONR
Bonifacy Dziadulewicz – powstaniec styczniowy
Jerzy Lalewicz – polski pianista i pedagog
Marian Lalewicz – polski architekt

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Wyłkowyszki

Przypisy

↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Polski: Polskie Nazwy Geograficzne Świata. T. II: Europa Wschodnia i Azja. Warszawa: Główny Geodeta Kraju, 1996, s. 33. ISBN 83-7144-733-7.
↑ T. Naruszewicz, Od Janówki, przez Suwałki, Kalwarię, Wiłkowyszki, do Pilwiszek. Obszar dekanatu Olwita do końca XVIII wieku, Suwałki 2020, s. 73, 360.
↑ Czas utrwalony. Augustowski świat Judela Rotsztejna. Andrzej Strumiłło (koncepcja i projekt graficzny), Wojciech Batura, Barbara Kondracka (tekst). Suwałki-Augustów: Towarzystwo Inicjatyw Społeczno-Kulturalnych „Nad Czarną Hańczą” w Suwałkach, 2014, s. 22. ISBN 978-83-933312-2-2.
↑ Ks. TadeuszK.T. Krahel Ks. TadeuszK.T., Miesiąc martyrologii duchowieństwa [online], Tygodnik Wileńszczyzny (pol.).
↑ CzesławC. Oleksy CzesławC., Homiletyczno-kaznodziejski dorobek księdza biskupa Czesława Falkowskiego, 1983, s. 131 [dostęp 2020-05-08] .
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1143 .