Regionalizacja fizycznogeograficzna Czech

Uniwersalna dziesiętna regionalizacja fizycznogeograficzna Czech

Zgodnie z uniwersalną dziesiętną regionalizacją fizycznogeograficzną Europy według FID terytorium dzisiejszej Czech należy do Europy Zachodniej i leży na pograniczu megaregionów Pozaalpejskiej Europy Środkowej i regionu karpackiego.

31 Niż Środkowoeuropejski (Středoevropská nížina)

318 Niziny Środkowopolskie (Středopolské nížiny)

318.5 Nizina Śląska (Slezská nížina)

318.59 Płaskowyż Głubczycki (Opavská pahorkatina)

33 Masyw Czeski (Česká vysočina, Český masiv)

331 Kraina Rudaw (Krušnohorská subprovincie)

331.1 Rudawy (Krušnohorská hornatina)

331.2 Podgórze Rudawskie (Podkrušnohorská oblasť)

331.3 Wyżyna Karlowarska (Karlovarská vrchovina)

332 Sudety (Krkonošsko-jesenická subprovincie)

332.1 Przedgórze Sudeckie (Krkonošsko-jesenické podhůří, Sudetské podhůří)

332.2 Pogórze Zachodniosudeckie (Lausitzer Bergland)

332.3 Sudety Zachodnie (Krkonošská oblast, Západní Sudety)

332.4-5 Sudety Środkowe (Orlická oblast, Střední Sudety)

332.6 Sudety Wschodnie (Jesenická oblast, Východní Sudety)

333 Płyta Czeska (Česká tabule)

333.1 Płyta Północnoczeska (Severočeská tabule)

333.2 Płyta Środkowoczeska (Středočeská tabule)

333.3 Płyta Wschodnioczeska (Vychodočeská tabule)

334 Kraina Szumawska (Šumavská subprovincie)

334.1 Las Czeski (Českoleská oblasť)

334.2 Szumawa (Šumavská hornatina)

334.3 Las Górnopalatynacki (Oberpfälzer Wald)

334.4 Las Bawarski (Bayrischer Wald)

335 Wyżyna Berounki (Poberounská subprovincie)

335.1 Region Brdy (Brdská oblasť)

335.2 Wzgórza Pilzneńskie (Plzneňská pahorkatina)

336 Wyżyna Czesko-Morawska (Českomoravská subprovincie)

336.1 Wyżyna Środkowoczeska (Středočeská pahorkatina)

336.2 Kotliny Południowoczeskie (Jihočeské pánvě)

336.3 Masyw Czesko-Morawski (Českomoravská vrchovina)

336.4 Wyżyna Brneńska (Brněnská vrchovina)

51 Karpaty Zachodnie (Západní Karpaty)

511 Podkarpacie Zachodnie

511.* Pogórze Weinviertel (niem. Weinviertler Hügelland, Weinviertelská pahorkatina)

511.1 Obniżenie Dyjsko-Swrateckie (Dyjsko-svratecký úval)

511.2 Brama Wyszkowska (Vyškovská brána)

511.3 Obniżenie Górnomorawskie (Hornomoravský úval)

511.4 Brama Morawska (Moravská brána)

512 Podkarpacie Północne

512.1 Kotlina Ostrawska (Ostravská pánev)

513 Zewnętrzne Karpaty Zachodnie

513.1 Karpaty Austriacko-Morawskie (Jihomoravské Karpaty)

513.1* Wzgórza Mikulowskie (Mikulovská vrchovina)

513.1** Wzgórza Pawłowskie (Pavlovské vrchy)

513.1** Pogórze Milowickie (Milovická pahorkatina)

513.2 Karpaty Środkowomorawskie (Středomoravské Karpaty)

513.2* Las Żdanicki (Ždánický Les)

513.2* Pogórze Litenczyckie (Litenčická pahorkatina)

513.2* Chrziby (Chřiby)

513.2* Pogórze Kyjowskie (Kyjovská pahorkatina)

513.3 Pogórze Zachodniobeskidzkie, (Podbeskydská pahorkatina)

513.31 Pogórze Morawsko-Śląskie (Podbeskydská pahorkatina)

513.31* Pogórze Podhostyńskie

513.31* Pogórze Podradhoskie

513.31* Pogórze Podłysogórskie

513.4 Karpaty Słowacko-Morawskie (Slovensko-moravské Karpaty)

513.4* Pogórze Myjawskie (Myjavská pahorkatina)

513.411 Białe Karpaty (Biele Karpaty)

513.412 Jaworniki (Javorníký)

513.44 Beskid Morawsko-Śląski (Moravskoslezské Beskydy)

513.45 Beskid Śląski (Slezské Beskydy)

55 Kotlina Panońska (Panonská pánev)

551 Kotlina Zachodniopanońska (Západopanonská pánev)

551.1 Kotlina Wiedeńska (Vídeňská pánev)

551.1* Obniżenie Dolnomorawskie (Dolnomoravský úval)

Regionalizacja fizycznogeograficzna Czech według geografii czeskiej

Czeska regionalizacja fizycznogeograficzna jest znacznie słabiej związana z regionalizacją fizycznogeograficzną świata i Europy oraz krajów sąsiednich, niż regionalizacja według UKD. Mimo tego zarówno nazwy, jak i obszary wielu jednostek pokrywają się z przyjętymi w regionalizacji dziesiętnej.

Geografia czeska również sytuuje Czechy (na które składają się Czechy właściwe, Morawy i Śląsk) na pograniczu dwóch wielkich jednostek: systemu hercyńskiego (Hercynský systém) i systemu alpejsko-himalajskiego (Alpsko-himálajský systém). Podział na jednostki niższego rzędu również jest podobny, ale występują różnice.

Używane w geografii czeskiej pojęcie systemu stoi na poziomie megaregionu, ale jest oparte przede wszystkim na uwarunkowaniach tektonicznych, więc się z nim nie pokrywa. Systemy (systém) dzielą się na podsystemy (subsystém), dalej prowincje (provincie), podprowincje (subprovincie^[1] lub soustava^[2]), regiony (oblast^[1] lub podsoustava^[2]) i jednostki (celek). Oznaczenia cyfrowe ani literowe nie są używane, na poniższej liście liczby oznaczają jednostki na mapie powyżej.

• Hercynský systém – system hercyński
  • Hercynská pohoří – góry hercyńskie
    • Česká vysočina – Masyw Czeski
      • • Šumavská subprovincie
          • Českoleská oblast
            • Český les – Las Czeski (1)
            • Podčeskoleská pahorkatina (2)
            • Všerubská vrchovina (3)
          • Šumavská hornatina
            • Šumava (4)
            • Šumavské podhůří (5)
            • Novohradské hory (6)
            • Novohradské podhůří (7)
        • Česko-moravská subprovincie
          • Středočeská pahorkatina
            • Benešovská pahorkatina (8)
            • Vlašimská pahorkatina (9)
            • Táborská pahorkatina (10)
            • Blatenská pahorkatina (11)
          • Jihočeské pánve
            • Českobudějovická pánev (12)
            • Třeboňská pánev (13)
          • Českomoravská vrchovina
            • Křemešnická vrchovina (14)
            • Hornosázavská pahorkatina (15)
            • Železné hory (16)
            • Hornosvratecká vrchovina (17)
            • Křižanovská vrchovina (18)
            • Javořická vrchovina (19)
            • Jevišovická pahorkatina (20)
          • Brněnská vrchovina
            • Boskovická brázda (21)
            • Bobravská vrchovina (22)
            • Drahanská vrchovina (23)
        • Krušnohorská subprovincie
          • Krušnohorská hornatina
            • Smrčiny (24)
            • Krušné hory (25)
            • Děčínská vrchovina (26)
          • Podkrušnohorská oblast
            • Chebská pánev (27)
            • Sokolovská pánev (28)
            • Mostecká pánev (29)
            • Doupovské hory (30)
            • České středohoří (31)
          • Karlovarská vrchovina
            • Slavkovský les (32)
            • Tepelská vrchovina (33)
        • Krkonošsko-jesenická subprovincie (Sudetská subprovincie)
          • Krkonošská oblast (Západní Sudety)
            • Šluknovská pahorkatina (34)
            • Lužické hory (35)
            • Ještědsko-kozákovský hřbet (36)
            • Žitavská pánev (37)
            • Frýdlantská pahorkatina (38)
            • Jizerské hory (39)
            • Krkonoše (40)
            • Krkonošské podhůří (41)
          • Orlická oblast (Střední Sudety)
            • Broumovská vrchovina (42)
            • Orlické hory (43)
            • Podorlická pahorkatina (44)
            • Kladská kotlina (45)
          • Jesenická oblast (Východní Sudety)
            • Zábřežská vrchovina (46)
            • Mohelnická brázda (47)
            • Hanušovická vrchovina (48)
            • Králický Sněžník (49)
            • Rychlebské hory (50)
            • Zlatohorská vrchovina (51)
            • Hrubý Jeseník (52)
            • Nízký Jeseník (53)
          • Krkonošsko-jesenické podhůří (Sudetské podhůří)
            • Vidnavská nížina (54)
            • Žulovská pahorkatina (55)
          • Poberounská subprovincie
          • Brdská oblast
            • Džbán (56)
            • Pražská plošina (57)
            • Křivoklátská vrchovina (58)
            • Hořovická pahorkatina (59)
            • Brdská vrchovina (60)
          • Plzeňská pahorkatina
            • Rakovnická pahorkatina (61)
            • Plaská pahorkatina (62)
            • Švihovská vrchovina (63)
        • Česká tabule – Płyta Czeska
          • Severočeská tabule
            • Ralská pahorkatina (64)
            • Jičínská pahorkatina (65)
          • Středočeská tabule
            • Dolnooharská tabule (66)
            • Jizerská tabule (67)
            • Středolabská tabule (68)
          • Východočeská tabule
            • Východolabská tabule (69)
            • Orlická tabule (70)
            • Svitavská pahorkatina (71)
  • Epihercynské nížiny – niziny epihercyńskie
    • Středoevropská nížina – Niż Środkowoeuropejski
      • Středopolské nížiny – Niziny Środkowopolskie
        • Slezská nížina – Nizina Śląska
          • Opavská pahorkatina (72)
• Alpsko-himálajský systém – system alpejsko-himalajski
  • Karpaty
    • Západní Karpaty – Karpaty Zachodnie
      • Vněkarpatské sníženiny
        • Západní Vněkarpatské sníženiny
          • Weinviertelská pahorkatina
          • Dyjsko-svratecký úval (73)
          • Hornomoravský úval (75)
          • Vyškovská brána (74)
          • Moravská brána (76)
        • Severní Vněkarpatské sníženiny
          • Ostravská pánev (77)
      • Vnější Západní Karpaty
        • Jihomoravské Karpaty
          • Mikulovská vrchovina (78)
        • Středomoravské Karpaty
          • Ždánický les (79)
          • Litenčická pahorkatina (80)
          • Chřiby (81)
          • Kyjovská pahorkatina (82)
        • Slovensko-moravské Karpaty
          • Vizovická vrchovina (83)
          • Bílé Karpaty (84)
          • Javorníky (85)
        • Západobeskydské podhůří
          • Podbeskydská pahorkatina (86)
        • Západní Beskydy
          • Hostýnsko-vsetínská hornatina (87)
          • Rožnovská brázda (88)
          • Moravskoslezské Beskydy (89)
          • Jablunkovská brázda (90)
          • Slezské Beskydy (91)
          • Jablunkovské mezihoří (92)
  • Panonská pánev – Kotlina Panońska
    • Západopanonská pánev Kotlina Zachodniopanońska
      • Vídeňská pánev – Kotlina Wiedeńska
        • Jihomoravská pánev
          • Dolnomoravský úval – Obniżenie Dolnomorawskie (93)
        • Záhorská nížina – Nizina Zahorska
          • Chvojnická pahorkatina – Pogórze Chwojnickie

Bibliografia

• Emil Mazúr, Michal Lukniš, B. Balatka, J. Loučková, J. Sládek Geomorfologické členenie SSR a ČSSR. Mapa mierky 1:500 000, Slovenská kartografia, SUGK, Bratislava 1986
• Jaromír Demek, Peter Mackovčin Zeměpisný lexikon ČR: Hory a nížiny, Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, Brno 2006, ISBN 80-86064-99-9
• Břetislav Balatka, Jan Kalvoda, Geomorfologické členění reliéfu Čech, Kartografie Praha, Praha 2006, ISBN 80-7011-913-6
• Jaromír Demek i in. Zeměpisný lexikon ČSR. Hory a nížiny, Academia, Brno 1987
• Jaromír Demek, Obecná geomorfologie, ČSAV, Praha 1988
• Geografický místopisný slovník, Academia, Praha, 1993, ISBN 80-200-0445-9
• Antoni Wrzosek Czechosłowacja. Zarys ogólnej geografii kraju, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1960
• Antoni Wrzosek Czechosłowacja, w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965
• Jerzy Kondracki W sprawie fizycznogeograficznego podziału Europy w klasyfikacji dziesiętnej, "Przegląd Geograficzny" tom XXXVII, z.3, 1965, str. 539-547
• Václav Král Stan aktualny fizycznogeograficznej regionalizacji Czechosłowacji, w: Jerzy Kondracki (red.) Problemy regionalizacji fizycznogeograficznej. Materiały z sympozjum zorganizowanego przez Polskie Towarzystwo Geograficzne w dniach 16-24 września 1966 r., Instytut Geografii Polskiej akademii Nauk, Prace Geograficzne nr 69, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968
• Jerzy Kondracki Podstawy regionalizacji fizycznogeograficznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
• Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
• Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny", tom LXVIII, z 3-4, 1996, str. 457-466
• Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Czechosłowacja. Skala 1:1000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983

Zobacz też

• Jednostki geomorfologiczne w Czechach

Przypisy