Ludwik Mękarski

Tramwaj Mękarskiego na ulicach Paryża (1900)

Ludwik Mękarski (fr. Louis Mékarski) (ur. 25 stycznia 1843 w Clermont-Ferrand[1], zm. 1923 w Montmorency[2]) – francuski konstruktor polskiego pochodzenia, pionier wykorzystania silników pneumatycznych w pojazdach, wynalazca napędu znanego jako system Mékarskiego.

Życiorys

Był synem Jana Nepomucena Mękarskiego, urodzonego w 1806 roku w Mstowie koło Częstochowy kuzyna króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ojciec inżyniera po stłumieniu powstania listopadowego wyemigrował w 1831 roku do Francji[1].

Jego siostrą była Paule Mékarski, bardziej znana jako Paule Minck – francuska działaczka feministyczna i socjalistka.

Wynalazki

Tramwaj systemu Mékarskiego z Nantes zachowany w Muzeum Transportu Miejskiego w Paryżu

W 1870 roku Ludwik Mękarski wymyślił silnik pneumatyczny do napędu tramwajów, który był alternatywą dla tramwajów konnych i parowych. W 1872 i 1873 opatentował swój projekt, który w 1876 roku testowany był na linii TN w Paryżu. Pierwsze wdrożenie zrealizowano w Nantes w 1879[1].

Tramwaje Ludwika Mękarskiego cieszyły się dużą popularnością we Francji pod koniec XIX i na początku XX wieku. Obsługiwały linie tramwajowe w:

  • Nantes (1879–1913),
  • Paryżu (1887–1914),
  • Vichy (1895–1927),
  • Aix-les-Bains (1897–1908),
  • Saint-Quentin (1899–1908),
  • La Rochelle (1901–1929).

Poza Francją linia na nich oparte istniały także w szwajcarskim Bernie (1890–1902)[3] oraz Londynie[4][5]. Napęd Mękarskiego wykorzystano także drążąc tunel kolejowy Świętego Gotarda[6].

W 1903 razem z Paulem N. Lucas-Girardville opatentował napęd dla samochodów oparty na tej samej zasadzie[7]. W 1907 opatentował sprężynujące koło[8].

W Nantes upamiętnia go aleja jego imienia[9].

Przypisy

  1. ↑ a b c ClaudeC. Kahn ClaudeC., MarcelM. Rumin MarcelM., Le Tramway Nantais, „Les Annales de Nantes et du Pays Nantais”, s. 17, ISSN 0991-7179 [zarchiwizowane z adresu 2006-11-24]  (fr.).
  2. ↑ JózefJ. Piłatowicz JózefJ. (red.), Inżynierowie polscy w XIX i XX wieku, t. VII, Warszawa: Retro-Art, 2001, s. 157, ISBN 83-87992-15-1 .
  3. ↑ John Prentice: Compressed Air Trams. Historic Tramways. [dostęp 2023-08-14].
  4. ↑ J.J. Grossmann J.J., Bericht uber die CXXXI. Versammlung am 18. Februar 1880, „Oesterreichische Eisenbahn-Zeitung”, ÖNB-ANNO Österreichische Nationalbibliothek, 1 lipca 1888, s. 282 [dostęp 2023-08-14]  (niem.).
  5. ↑ Michał Grobelny: Tramwaje Mékarskiego. Transport Publiczny, 02-10-2016. [dostęp 2023-08-14].
  6. ↑ Pressluft-Wagen, „Wochenschrift des Österreichischen Ingenieur- und Architekten-Vereines”, ÖNB-ANNO Österreichische Nationalbibliothek, 1880, s. 67 [dostęp 2023-08-14]  (niem.).
  7. ↑ Paul N. Lucas-Girardville, Louis Mékarski: GB190227370A Combined Internal Combustion and Compressed Air Motors. Espacenet, 1903. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
  8. ↑ Louis JeanL.J. Mékarski Louis JeanL.J., GB190702860A Improvements in Spring Wheels for Vehicles, Espacenet, 1907 [dostęp 2023-08-14]  (ang.).
  9. ↑ Allée Mekarski w OpenStreetMap

Linki zewnętrzne

  • System tramwajowy Mękarskiego (ang.)
  • PWN: 3940315