Helmut Schoeck

Helmut Schoeck (ur. 3 lipca 1922 w Grazu, zm. 2 lutego 1993) – austriacki socjolog, profesor, badacz zjawiska zawiści, autor monumentalnego dzieła o tym zjawisku pt. Zawiść. Teoria społeczeństwa. Uczestnik amerykańskiego ruchu konserwatywnego^[1].

Życiorys

Czasy dzieciństwa oraz młodości spędził na terenie Badenii-Wirtembergii. Ukończył liceum w Ludwigsburgu. Według świadectwa kolegi, jako jedyny uczeń w szkole nie należał do Hitlerjugend. Kontynuował naukę, studiując medycynę, filozofię i psychologię w Monachium i Trewirze. Doktoryzował się w 1948 w Tybindze u prof. Eduarda Sprangera (temat pracy: Karl Mannheim jako socjolog wiedzy). Od 1950 wykładał na uczelniach amerykańskich: Uniwersytecie Yale, Fairmont State College w Wirginii i Uniwersytecie Emory’ego w Atlancie. Na tej ostatniej uczelni od 1954 do 1965 był profesorem socjologii^[1].

W 1964 popierał kandydaturę Barry Goldwatera na prezydenta Stanów Zjednoczonych. Był członkiem Mont Pelerin Society. W 1965 wrócił do Niemiec, gdzie powołano go na stanowisko dyrektora Instytutu Socjologii na Uniwersytecie w Moguncji. Wykładał tam do emerytury, na którą przeszedł w 1990. Po powrocie do Niemiec ostro polemizował z nową lewicą i ideologami ruchu pokolenia 1968^[1]. Stawiał też tezę, że w XX-wiecznej humanistyce, psychologii oraz naukach społecznych można zauważyć wyraźną tendencję do unikania pojęć zazdrości i zawiści^[2]. Uznawał skłonność do zawiści za zjawisko uniwersalnie ludzkie, jednak występujące w poszczególnych kulturach w bardzo nierównomiernym nasileniu^[3].

Publikacje

Wybrane publikacje amerykańskie

• Scjentyzm i wartości (1960)
• Pomoc zagraniczna zweryfikowana. Krytyczna ocena (1958)
• Relatywizm a badania nad człowiekiem (1961)
• Psychiatria i odpowiedzialność (1962)
• Finansowanie opieki zdrowotnej (1962)
• Nowy spór w ekonomii: sektor publiczny versus prywatny (1963
• Centralne planowanie i neomerkantylizm (1964)^[1]

Wybrane publikacje niemieckie

• Nietzsches Philosophie des „Menschlich-Allzumenschlichen“ (1948, dotyczyło filozofii nitzscheańskiej)
• Socjologia. Historia jej problemów (1952 i wydania kolejne)
• Stany Zjednoczone. Motywy i struktury (1958)
• Zawiść. Teoria społeczeństwa (1966, w Stanach Zjednoczonych w 1969 jako Envy: A Theory of Social Behavior, przekłady na kilkanaście języków obcych)
• Czy osiągnięcia są nieprzyzwoite? (1971)^[1]

Inne

Wydał w 1969 Słownik socjologiczny, który doczekał się wielu wydań. Przełożył na język niemiecki Socjologię religii Joachima Wacha. Pisał teksty dla Welt am Sonntag oraz konserwatywnej Epoche^[1].

Przypisy