Gillis Grafström
![]() Gillis Grafström (1924) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Reprezentacja |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | 7 czerwca 1893 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce śmierci | 14 kwietnia 1938 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Konkurencja | Soliści | ||||||||||||||||||||||||||||||
Zakończenie kariery | 1932 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gillis Emanuel Grafström (ur. 7 czerwca 1893 w Sztokholmie, zm. 14 kwietnia 1938 w Poczdamie) – szwedzki łyżwiarz figurowy startujący w konkurencji solistów. Trzykrotny mistrz olimpijski z Antwerpii (1920), Chamonix (1924), Sankt Moritz (1928), wicemistrz olimpijski z Lake Placid (1932), trzykrotny mistrz świata (1922, 1924, 1929) oraz trzykrotny mistrz Szwecji. Po zakończeniu kariery amatorskiej był trenerem łyżwiarstwa w Poczdamie i pracował jako architekt.
Pierwszy i jedyny trzykrotny mistrz olimpijski wśród solistów. Najstarszy zdobywca złotego medalu olimpijskiego wśród solistów w wieku 34 lat i 253 dni. Pozostaje jedynym z niewielu sportowców, którzy występowali i zdobyli medale zarówno na letnich, jak i zimowych igrzyskach olimpijskich[1].
Kariera
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Bundesarchiv_Bild_102-12803%2C_Gilles_Grafstr%C3%B6m.jpg/220px-Bundesarchiv_Bild_102-12803%2C_Gilles_Grafstr%C3%B6m.jpg)
W 1920 roku na pierwszych igrzyskach olimpijskich Grafströma w Antwerpii jedna z jego łyżew uległa zniszczeniu tuż przed konkursem. W mieście dostępne były jedynie starodawne łyżwy z zaokrąglonymi czubkami, ale nie przeszkodziło mu to w zdobyciu pierwszego złota olimpijskiego[2].
Podczas jego ostatniego występu olimpijskiego w 1932 r. w Lake Placid podczas występu Grafström zderzył się z fotografem, ale był w stanie zdobyć srebrny medal olimpijski[2].
Grafström był jednym z najlepszych łyżwiarzy w historii w figurach obowiązkowych (ang. Compulsory figures), czyli programie obowiązkowym polegającym na prezentacji technicznych elementów łyżwiarstwa figurowego. Oprócz tego był twórcą piruetu Grafströma (piruet na tylnej zewnętrznej części łyżwy) i piruetu siadanego. Jako pierwszy łyżwiarz wykonał stabilnie skok Axela-Paulsena. Był znany z eleganckiej jazdy na łyżwach i doskonałej interpretacji muzyki[2].
Po zakończeniu kariery
Po zakończeniu kariery łyżwiarskiej studiował architekturę na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Następnie pracował jako architekt. Kolekcjonował obrazy, grafikę i rzeźby o tematyce łyżwiarskiej. Po jego śmierci kolekcją zajmowała się żona Cecillie Mendelssohn-Bartholdy (1898-1995)[2]. Obecnie kolekcja znajduje się w muzeum łyżwiarstwa figurowego w Colorado Springs w Stanach Zjednoczonych. Gillis Grafström był również pisarzem i posługiwał się akwafortą[2].
Śmierć
Gillis Grafström umarł w wieku 44 lat w Poczdamie, gdzie obecnie znajduje się ulica jego imienia. Przyczyną śmierci była sepsa.
Osiągnięcia
Zawody | 1912 | 1913 | 1914 | 1915 | 1916 | 1917 | 1918 | 1919 | 1920 | 1921 | 1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Międzynarodowe | |||||||||||||||||||||
Igrzyska olimpijskie | 1 | 1 | 1 | 2 | |||||||||||||||||
Mistrzostwa świata | 7 | 1 | 1 | 1 | |||||||||||||||||
Mistrzostwa nordyckie | 1 | ||||||||||||||||||||
Krajowe | |||||||||||||||||||||
Mistrzostwa Szwecji | 2 | 1 | 1 | 1 |
Nagrody i odznaczenia
Przypisy
- ↑ Martin Belam: Seasonal jobs: athletes competing at Summer and Winter Olympics. The Guardian, 2018-02-16. [dostęp 2018-07-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e Sports Reference – Gillis Grafström. Sports Reference. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
- ↑ World Hall of Fame Members. World Figure Skating Museum and Hall of Fame. [dostęp 2018-12-30]. (ang.).
Bibliografia
- Sports Reference – Gillis Grafström. Sports Reference. [dostęp 2018-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-17)]. (ang.).
- p
- d
- e
- 1908:
Ulrich Salchow
- 1920:
Gillis Grafström
- 1924:
Gillis Grafström
- 1928:
Gillis Grafström
- 1932:
Karl Schäfer
- 1936:
Karl Schäfer
- 1948:
Dick Button
- 1952:
Dick Button
- 1956:
Hayes Alan Jenkins
- 1960:
David Jenkins
- 1964:
Manfred Schnelldorfer
- 1968:
Wolfgang Schwarz
- 1972:
Ondrej Nepela
- 1976:
John Curry
- 1980:
Robin Cousins
- 1984:
Scott Hamilton
- 1988:
Brian Boitano
- 1992:
Wiktor Petrenko
- 1994:
Aleksiej Urmanow
- 1998:
Ilja Kulik
- 2002:
Aleksiej Jagudin
- 2006:
Jewgienij Pluszczenko
- 2010:
Evan Lysacek
- 2014:
Yuzuru Hanyū
- 2018:
Yuzuru Hanyū
- 2022:
Nathan Chen
- 1908:
Madge Syers
- 1920:
Magda Julin
- 1924:
Herma Plank-Szabó
- 1928:
Sonja Henie
- 1932:
Sonja Henie
- 1936:
Sonja Henie
- 1948:
Barbara Ann Scott
- 1952:
Jeanette Altwegg
- 1956:
Tenley Albright
- 1960:
Carol Heiss
- 1964:
Sjoukje Dijkstra
- 1968:
Peggy Fleming
- 1972:
Beatrix Schuba
- 1976:
Dorothy Hamill
- 1980:
Anett Pötzsch
- 1984:
Katarina Witt
- 1988:
Katarina Witt
- 1992:
Kristi Yamaguchi
- 1994:
Oksana Bajuł
- 1998:
Tara Lipinski
- 2002:
Sarah Hughes
- 2006:
Shizuka Arakawa
- 2010:
Kim Yu-na
- 2014:
Adelina Sotnikowa
- 2018:
Alina Zagitowa
- 2022:
Anna Szczerbakowa
- 1908:
Anna Hübler / Heinrich Burger
- 1920:
Ludowika Jakobsson / Walter Jakobsson
- 1924:
Helene Engelmann / Alfred Berger
- 1928:
Andrée Joly / Pierre Brunet
- 1932:
Andrée Brunet / Pierre Brunet
- 1936:
Maxi Herber / Ernst Baier
- 1948:
Micheline Lannoy / Pierre Baugniet
- 1952:
Ria Falk / Paul Falk
- 1956:
Sissy Schwarz / Kurt Oppelt
- 1960:
Barbara Wagner / Robert Paul
- 1964:
Ludmiła Biełousowa / Oleg Protopopow
- 1968:
Ludmiła Biełousowa / Oleg Protopopow
- 1972:
Irina Rodnina / Aleksiej Ułanow
- 1976:
Irina Rodnina / Aleksandr Zajcew
- 1980:
Irina Rodnina / Aleksandr Zajcew
- 1984:
Jelena Wałowa / Oleg Wasiljew
- 1988:
Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow
- 1992:
Natalja Miszkutionok / Artur Dmitrijew
- 1994:
Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow
- 1998:
Oksana Kazakowa / Artur Dmitrijew
- 2002:
Jelena Bierieżna / Anton Sicharulidze i
Jamie Salé i David Pelletier
- 2006:
Tatjana Tot´mianina / Maksim Marinin
- 2010:
Shen Xue / Zhao Hongbo
- 2014:
Tetiana Wołosożar / Maksim Trańkow
- 2018:
Alona Sawczenko / Bruno Massot
- 2022:
Sui Wenjing / Han Cong
- 1976:
Ludmiła Pachomowa / Aleksandr Gorszkow
- 1980:
Natalja Liniczuk / Giennadij Karponosow
- 1984:
Jayne Torvill / Christopher Dean
- 1988:
Natalja Biestiemjanowa / Andriej Bukin
- 1992:
Marina Klimowa / Siergiej Ponomarienko
- 1994:
Oksana Griszczuk / Jewgienij Płatow
- 1998:
Oksana Griszczuk / Jewgienij Płatow
- 2002:
Marina Anisina / Gwendal Peizerat
- 2006:
Tatjana Nawka / Roman Kostomarow
- 2010:
Tessa Virtue / Scott Moir
- 2014:
Meryl Davis / Charlie White
- 2018:
Tessa Virtue / Scott Moir
- 2022:
Gabriella Papadakis / Guillaume Cizeron
- p
- d
- e
- PWN: 3907415
- Britannica: biography/Gillis-Grafstrom
- Universalis: gillis-grafstrom
- БРЭ: 2376822
- NE.se: gillis-grafström
- SNL: Gillis_Grafström
- Olympedia: 86175