Veerse Meer

Veerse Meer
Situering
Stroomgebiedslanden	Zeeland (Nederland)
Hoogte	0,0 winter -0,3 m
Basisgegevens
Oppervlakte	20,3 km²
Soort water	kunstmatig brakwater meer
Kustlengte	55 km
Maximale lengte	22 km
Maximale breedte	1,3 km
Gemiddelde diepte	5 m
Maximale diepte	17,3 m
Overig
Belangrijkste bronnen	Zandkreek, polderwater
Belangrijkste uitlopen	Zandkreek via Katse Heule
Eiland(en)	14
Plaatsen	Veere, Wolphaartsdijk, Kortgene, Kamperland
Portaal    Geografie

Veerse Meer
Natura 2000-gebied in Nederland
Situering
Locatie	Zeeland (provincie)
Dichtstbijzijnde plaats	Goes, Middelburg, Noord-Beveland, Veere
Coördinaten	51° 31′ NB, 3° 42′ OL
Informatie
Oppervlakte	25,39 km²
Geldende richtlijn(en)	Vogelrichtlijn
Opgericht	14 maart 2011[1]
Gebiedsnummer	119
Site code (Europees)	NL9802025
Detailkaart
Locatie van het Natura 2000-gebied

Het Veerse Meer^[2] is een kunstmatig brakwatermeer en een Natura 2000-gebied in de provincie Zeeland, dat is ontstaan door de bouw van de Zandkreekdam en de Veerse Gatdam in het kader van de Deltawerken.

Ligging en geschiedenis

Het Veerse Meer ligt in Nederland ten zuiden van het eiland Noord-Beveland, en ten noorden van Walcheren en Zuid-Beveland. In het westen is het van de Noordzee afgesloten door de Veerse Gatdam die in 1961 werd gesloten. In het oosten is het van de Oosterschelde afgesloten door de Zandkreekdam die op 3 mei 1960 werd gesloten, met daarin de Zandkreeksluis die via de Zandkreek een vaarweg geeft naar de Oosterschelde.

Voor de afsluiting was het verschil tussen hoog en laag water zo'n vijf meter. Na de afsluiting was dit verschil nagenoeg nihil. Met de opening van de Katse Heule, een verbinding tussen het meer en de Oosterschelde, is er een fluctuatie van de waterhoogte met zo'n 10 centimeter bewerkstelligd.

Bij Veere zijn twee sluizen die toegang geven tot het Kanaal door Walcheren, waardoor er een vaarweg is voor schepen tot en met CEMT-klasse Va tussen de Westerschelde (bij Vlissingen) en de Oosterschelde.

Het Veerse Meer is 22 kilometer lang. De breedte varieert van 150 tot 1300 meter; de totale oeverlengte bedraagt 55 kilometer. De diepte varieert fors en bedraagt maximaal 17,3 meter, met een gemiddelde van 5 meter. Het waterpeil wordt in de zomer hoog gehouden (0,0 tot −0,1 meter NAP) en in de winter laag (−0,2 tot −0,4 meter NAP). De totale wateroppervlakte bij NAP bedraagt 2030 hectare. In het meer bevinden zich 13 grote en kleine eilanden, een paar terreinen en eilanden zijn voor het publiek gesloten. Tot 1969 was het beheer van het meer in handen van de Deltadienst.

Het water is brak. Het Veerse Meer is een van de weinige plaatsen in Nederland waar het zuiderzeekrabbetje, de trompetkalkkokerworm en het palingbrood (Electra crustulenta) voorkomen. Het Veerse Meer is verder aantrekkelijk voor broed- en trekvogels.

Eilanden

In het meer liggen verschillende eilanden, van west naar oost zijn dat: Schutteplaat, Mosselplaat, Haringvreter, Soelekerkeplaat, Aardbeieneiland, Arneplaat, Oranjeplaat, Bastiaan de Langeplaat, Spieringplaat, Zandkreekplaat, Middelplaten^[3], Schelphoekplaat, Sabbingeplaat en Meerkoetplaat.

Recreatie

Het meer is een aantrekkelijke watersportplaats voor zeilers, sportvissers, en sportduikers. Er is ook gelegenheid voor surfen en waterskiën via een kabelskibaan en er is een kanohaven bij De Piet. Rond het meer bevinden zich 3500 (betaalde) ligplaatsen voor plezierjachten. Bij de meeste eilanden en verschillende oevers zijn steigers voor pleziervaartuigen, waar gratis aanlegplaatsen zijn die echter maar 24 uur lang gebruikt mogen worden.^[4][5] Er zijn enkele duikstekken, onder andere ten noorden van Wolphaartsdijk en aan de westkant van Veere. Jaarlijks worden in het meer circa twaalfduizend forellen uitgezet, waarvan de helft regenboogforellen en de andere helft beekforellen.

In 2021 heeft de provincie een gebiedsvisie 2020-2030 vastgesteld.^[6] Doel is de kwaliteiten van het gebied te beschermen en te versterken, waarbij waterveiligheid, natuur, recreatie, landbouw, visserij, leefbaarheid en landschap met elkaar in balans moeten zijn.

Waterkwaliteit

De waterkwaliteit van het meer laat te wensen over. Al vanaf de afsluiting is de kwaliteit van het water en het ecosysteem verslechterd. Redenen hietvoor zijn de de toevoer van zoet en te voedselrijk polderwater, sterk wisselende zoutgehalten door het inlaten van zout water in het voorjaar om het gewenste waterpeil te handhaven en gelaagdheid van het water waarbij het zwaardere zoute water onder het zoete water kwam te liggen.^[7] Dit alles leidde tot overmatig algenbloeien waardoor het water troebeler werd, zuurstofloosheid van grote oppervlakten op en bij de bodem en overvloedige aanwezigheid van zeesla, dat leidde tot overlast voor de recreanten en stankoverlast wanneer de zeesla afsterft.^[7]

Om dit te verhelpen wordt sinds mei 2004 zoutwater doorgelaten van en naar de Oosterschelde via de Katse Heule.^[8] Het naam van het doorlaatmiddel komt van het nabijgelegen dorp Kats en het woord ‘Heule’ dat Zeeuws is voor waterdoorlaat.^[9] De doorlaat heeft twee openingen van 5,5 meter breed en 3 meter hoog en is 82 meter lang waardoor een wateruitwisseling van gemiddeld 40 m³ per seconde mogelijk is.^[9] Hierdoor nam het zoutgehalte toe naar 14-16 gram Cl-/liter, en is er een getij van ongeveer 10 centimeter ontstaan.^[9]

Drie jaar na de opening van de Katse Heule waren er positieve resulaten zichtbaar. Het voedselrijke polderwater wordt sneller afgevoerd naar de Oosterschelde, waardoor het fosfor- en stikstofgehalte is gedaald.^[7] De gebieden met zuurstofloosheid krompen en bleef beperkt tot korte en warme periodes en in de diepe putten. De probelemen met de zeelsa zijn verminderd.^[7]

De problemen leken onder controle, maar vanaf 2015 is een verslechtering van de kwaliteit van het water en de waterbodem zichtbaar met negatieve gevolgen voor de natuur.^[10] Op enkele plaatsen stinkt de waterbodem en was er in de hete zomers van 2019 en 2020 sprake van vissterfte.^[10] Er is overlast door begroeiing, met name wieren en dieren, waaronder exoten zoals de Japanse kruiskwal. Rijkswaterstaat heeft het monitoringsprogramma geintensiveerd om in 2023 de knelpunten en mogelijke oplossingen in beeld te hebben.^[10]

Galerij

• 
  Veerse Meer gezien vanuit de lucht
• 
  Vanaf de Grote Kerk te Veere
• 
  Windsurfers

Externe link

Commons heeft media­bestanden in de categorie Veerse_Meer.

• Veerse Meer. Rijkswaterstaat (3 september 2022). Gearchiveerd op 3 september 2022. Geraadpleegd op 3 september 2022.
• Rijkswaterstaat Basiskaarten met actuele informatie watertemperatuur, zoutgehalte, golfhoogte etc.
• Programmadirectie Natura 2000: Natura 2000-gebied Veerse Meer

Zie de categorie Veerse Meer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.