Bronnen, noten en/of referenties - ↑ Als beginklank je /jɛ/?, anders e /ɛ/?. De reden is dat de j /j/? uitvalt in samenstellingen. Bijvoorbeeld եղբայր (jerbajr, /jɛʀˈbajɹ/? (broer), maar մորեղբայր (morerbajr, /moɹɛʀˈbajɹ/? (broer van de moeder).
- ↑ Stomme e of sjwa. Als 'uh' in Assen of vader
- ↑ a b c (hy) Melkonian, Zareh (1990). Գործնական Քերականութիւն — Արդի Հայերէն Լեզուի (Միջին եւ Բարձրագոյն Դասընթացք), Fourth, Los Angeles, p. 6.
- ↑ t met aspiratie (zachte t). Soms ook als 'th' of t', maar dit was vroeger gebruikelijker. Het wordt nog gebruikt bij woorden van Griekse oorsprong als կաթոլիկոս (getranslitereerd: kat‘olikos, getranscribeerd: katholikos)
- ↑ Bij het gebruik van de hervormde Armeense spelling (1922-1924; alleen van toepassing in Armenië) wordt de naam van <լ> uitgesproken als [ljun]?.
- ↑ Huig-r, Franse r of uvulaire tril: als in Paris. Ligt dicht tegen de g aan en wordt vaak als 'gh' of 'g' getranscribeerd.
- ↑ a b zonder aspiratie (hard)
- ↑ Alleen in de klassieke spelling aan het begin van een woord en voor een stam binnen een woord.
- ↑ Als de j in jaar of jongen. De alternatieven 'i' en 'y' naar voorbeeld van de Engelse transcriptie zijn gezien de uitspraak niet correct. Hajrapetjan is qua uitspraak dus beter dan Hairapetian of Hayrapetyan, die in combinatie met de klinker ervoor of erna ook anders kunnen worden gelezen. In het Oudarmeens kan wel de 'h' worden gebruikt, zoals bij Յակոբ; Hakob = Jakob.
- ↑ Als beginklank vo /vo/?, anders o /o/?. De reden is dat de /v/? uitvalt in samenstellingen. Bijvoorbeeld որդի (ordi, /voɹˈtʰi/? (zoon), maar քեռորդի (k‘eṙordi, /kʰeroɹˈtʰi/? (zoon van de oom aan moederszijde).
- ↑ Als beginklank 'vo', anders 'o' (uitzonderingen: ո՞վ en ովքե՞ր). De reden is dat de 'v' uitvalt bij samenstellingen. Bijvoorbeeld որդի (ordi, [voɹ'tʰi]; zoon), maar քեռորդի (k‘eṙordi, [kʰeroɹ'tʰi]; zoon van de oom aan moederszijde).
- ↑ Rollende r
- ↑ Bij het gebruik van de hervormde Armeense spelling wordt de naam van <տ> uitgesproken als [tʰyun]?.
- ↑ a b In de praktijk alleen in gebruik in het Oost-Armeens in Iran [ɹ]?. In het Oost-Armeens van Armenië is de klassieke Armeense [ɹ]? (ր) verplaatst naar [ɾ]?.
- ↑ Ook ts' of tsh: Zachte ts
- ↑ In de hervormde spelling is deze letter vervangen door de eenklank <ու> die de [u]? weergeeft.
- ↑ Meestal geeft het de /v/? weer, maar er zijn een aantal uitzonderingen. In Oudarmeens geeft աւ aan het begin van een woord (wanneer gevolgd door een medeklinker) een /au/? (als in dauw) weer. Bijvoorbeeld աւր (aur, /auɹ/?, dag). Door een klankverschuiving in de Middeleeuwen is deze uitspraak veranderd naar /oɹ/? en sinds de 13e eeuw wordt het geschreven als օր (ōr); de oorspronkelijke eenklank ու (geeft /ov/? weer of /ou/?) werd /u/?; de eenklank իւ (iw) geeft /ju/? weer. De spellingshervorming in Armenië verving ի (i) door յ (j) en ւ (v) door ու (oe), waarmee de tweeklank յու (joe) werd gevormd.
- ↑ Alleen in de klassieke spelling: in gesloten lettergrepen na een i als 'oe' wanneer de lettergreep niet door een samenstelling wordt gesloten.
- ↑ Bij het gebruik van de hervormde Armeense spelling wordt de naam van <փ> uitgesproken als [pʰjuɾ]?.
- ↑ Ook p‘ of ph: Zachte p
- ↑ ook k‘ of kh: Zachte k als in 'koe'
- ↑ Aan het begin van een woord
- ↑ Vooral als beginklank en in samengestelde woorden. Bijvoorbeeld այսօր (ajsōr, [aj'soɹ], tegenwoordig, letterlijk deze dag), samengesteld uit այս (ajs, [ajs], deze) en օր (ōr, [oɹ], dag).
|
