Batukari

Batukaria zenbaki batzuen batuketa adierazten duen ikurra da, Σ {\displaystyle \Sigma } hizki grekoaz (Sigma maiuskula) irudikatzen dena. Oso erabilia da estatistikan eta matematikan.

Erabilera

Honelakoa da batukari baten adierazpen osotua, bere esanahiarekin batera:

i = m n x i = x m + x m + 1 + x m + 2 + + x n 1 + x n {\displaystyle \sum _{i=m}^{n}x_{i}=x_{m}+x_{m+1}+x_{m+2}+\cdots +x_{n-1}+x_{n}}

i aldagaiari indize deritzo eta batuketan aurrera egin ahala gehitzen da, bat aldi bakoitzean, m behe mugatik abiatuz eta n goi mugara heldu arte ( m n {\displaystyle m\leq n} ).

Adibidez, lehenengo 10 zenbaki naturalen batuketa egin behar bada, hau idatziko dugu:

i = 1 10 i {\displaystyle \sum _{i=1}^{10}i}

Ohartu behar da ez dela derrigor indizerako i hizkia erabili behar, ohizkoa bada ere:

k = 2 6 k 2 = 2 2 + 3 2 + 4 2 + 5 2 + 6 2 = 90 {\displaystyle \sum _{k=2}^{6}k^{2}=2^{2}+3^{2}+4^{2}+5^{2}+6^{2}=90}

Batukariaren beste adierazpen batzuk hauek dira, zalantzarik sortzen ez bada modu informalean erabil daitezkeenak :

i = 1 n x i = i x i = x i {\displaystyle \sum _{i=1}^{n}{x_{i}}=\sum _{i}{x_{i}}=\sum {x_{i}}}

Propietateak

  • k konstante izanik,
i = 1 n k = k + k + + k n   a l d i z = n k {\displaystyle \sum _{i=1}^{n}k=\overbrace {k+k+\cdots +k} ^{n\ aldiz}=nk}
  • k konstante izanik,
i = 1 n k x i = k x 1 + k x 2 + + k x n = k ( x 1 + x 2 + + x n ) = k i = 1 n x i {\displaystyle \sum _{i=1}^{n}{kx_{i}}=kx_{1}+kx_{2}+\cdots +kx_{n}=k(x_{1}+x_{2}+\cdots +x_{n})=k\sum _{i=1}^{n}{x_{i}}}
  • i = m n x i + y i = i = m n x i + i = m n y i {\displaystyle \sum _{i=m}^{n}{x_{i}+y_{i}}=\sum _{i=m}^{n}{x_{i}}+\sum _{i=m}^{n}{y_{i}}}
  • k konstante izanik,
i = m n x i + k = i = m n x i + n k {\displaystyle \sum _{i=m}^{n}{x_{i}+k}=\sum _{i=m}^{n}{x_{i}}+nk}

Ikus, gainera

  • Batuketa

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q218005
  • Commonscat Multimedia: Summation / Q218005

  • Identifikadoreak
  • GND: 4193845-8
  • AAT: 300073244
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Wd Datuak: Q218005
  • Commonscat Multimedia: Summation / Q218005